Uzależniające benzodiazepiny – jak je odstawić?

Benzodiazepiny dostępne są w formie doustnej, dożylnej, domięśniowej oraz doodbytniczej. Szybko przenikają do struktur ośrodkowego układu nerwowego, dzięki czemu posiadają błyskawiczne działanie. W zależności od rodzaju, benzodiazepiny różnią się siłą działania oraz długością utrzymywania się efektu – krótko działające utrzymują się od 5 do 8 godzin, średnio długo działające od 5 do 30 godzin, a długo działające nawet do 60 godzin.

Kiedy stosowane są benzodiazepiny?

Ze względu na swoje właściwości uspokajające, benzodiazepiny stosowane są przede wszystkim w leczeniu zaburzeń lękowych, nerwicowych, dysocjacyjnych i adaptacyjnych. Wykorzystywane są w leczeniu pacjentów cierpiących z powodu:

zespołu lęku uogólnionego,
zaburzeń lękowych z napadami paniki,
napadów agresji pojawiających się w przebiegu schizofrenii,
zaburzeń świadomości,
bezsenności, szczególnie spowodowanej występowaniem stanów lękowych,
fobii społecznej,
katatonii,
zaburzeń afektywnych, w wypadku których wykorzystywane są jako środek doraźny przy epizodach manii.

Działanie przeciwdrgawkowe benzodiazepin sprawia, że są one również podawane pacjentom doświadczającym napadów padaczkowych i drgawkowych oraz objawów alkoholowego zespołu odstawiennego, także w jego najbardziej zaawansowanej postaci, zwanej delirium tremens. Leki te służą łagodzeniu wzmożonego napięcia mięśniowego, są ponadto stosowane w anestezjologii, gdzie wykorzystywane są w ramach premedykacji przy przygotowywaniu pacjenta do wprowadzenia w znieczulenie ogólne.

Czy benzodiazepiny są na receptę?

Benzodiazepiny to leki dostępne wyłącznie na receptę. Przepisać mogą je zarówno lekarze psychiatrzy, jak i lekarze rodzinni. Nie powinny być mieszane z innymi lekami oddziałującymi na ośrodkowy układ nerwowy. Istotne jest również ostrożne postępowanie w wypadku dzieci, osób starszych oraz osób obciążonych chorobami somatycznymi.

Mechanizm uzależnienia od benzodiazepin

Przyjmowanie benzodiazepin wiąże się z ryzykiem uzależnienia, które wynika między innymi z delikatnego działania euforyzującego tych leków oraz wykształcenia się tolerancji wywołującej konieczność przyjmowania większych dawek w celu otrzymania pożądanego efektu terapeutycznego. Uzależnienie od benzodiazepin często rozwija się na skutek złej decyzji lekarza, polegającej na przepisaniu pacjentowi zbyt dużej dawki leku lub utrzymywaniu terapii przez zbyt długi czas. Na uzależnienie od benzodiazepin mogą wskazywać między innymi:

częste prośby pacjenta o zwiększenie dawki leku,
pojawienie się problemów w normalnym codziennym funkcjonowaniu w wypadku nieprzyjęcia dawki leku,
kontynuowanie stosowania leku pomimo wystąpienia wyraźnych negatywnych skutków ubocznych,
zażywanie leku wyłącznie w celu odczucia jego euforyzującego działania,
stosowanie leku wraz z innymi substancjami odurzającymi – alkoholem, innymi lekami lub narkotykami.

Jak długo benzodiazepiny pozostają w organizmie?

W zależności od rodzaju zastosowanego leku, jego siły oraz długości oddziaływania, benzodiazepiny mogą pozostawać w organizmie od kilku godzin do 3 dni. Zdarza się jednak, że ich ślady utrzymują się w moczu pacjenta także po upływie tego czasu.

Odstawienie benzodiazepin W celu odstawienia benzodiazepin, uzależniona od nich osoba musi przede wszystkim zdać sobie sprawę z posiadanego problemu i wyrazić chęć zaprzestania spożywania leku. Pozwala to stawić czoło nałogowi i szukać pomocy w profesjonalnych ośrodkach terapii uzależnień. Placówki tego typu są przygotowane do udzielania osobom chcących odstawić benzodiazepiny niezbędnego wsparcia. Najskuteczniejszym sposobem na zaprzestanie przyjmowania tego typu leków jest poddanie się detoksowi polegającemu na oczyszczeniu organizmu z toksycznych substancji. W trakcie terapii uzależnienia od benzodiazepin stosowana jest również psychoterapia, zarówno w formie indywidualnej, jak i grupowej, która pozwala pacjentowi lepiej zrozumieć mechanizmy rządzące uzależnieniem i dostarcza narzędzi niezbędnych do efektywnego rozwiązywania własnych problemów.

Istotne jest, by osoba zmagająca się z nałogiem nie próbowała odstawienia leku na własną rękę, gdyż może to wiązać się z wystąpieniem potencjalnie niebezpiecznych objawów odstawiennych. Detoks w profesjonalnym ośrodku terapeutycznym pozwala zapanować nad tego typu objawami i daje większe szanse na skuteczne wyjście z uzależnienia.