Samotność i uzależnienia: dlaczego się łączą

Samotność jest bolesna, ale niestety dosyć powszechna. Odbija się na zdrowiu i psychice oraz może prowadzić do szukania ulgi w różnego rodzaju uzależnieniach. Dlaczego tak jest? Czy wsparcie bliskich chroni przed nałogami? Przyjrzyjmy się bliżej związkom między samotnością a problemem uzależnień.

Skąd bierze się poczucie samotności?

Ile ludzi, tyle historii, co dotyczy również relacji z innymi. Częstą przyczyną samotności jest 

utrata bliskiej osoby, rozstanie czy też brak znajomych. Warunki życiowe, takie jak miejsce zamieszkania, również mają na to wpływ. W dużych miastach, gdzie wszyscy są anonimowi, łatwo jest poczuć się samotnym, chociaż otacza nas wielu ludzi. Niektóre osoby świadomie wybierają samotność np. ze względu na liczne zawody miłosne czy lęk przed nawiązywaniem nowych relacji, ale to nie oznacza, że nie odczuwają braku towarzystwa. Czasami samotność wynika np. z niepełnosprawności, która utrudnia wyjście z domu. Człowiek jest z natury istotą społeczną, dlatego izolacja nie jest dla nas zdrowa. Trudności w nawiązywaniu głębokich relacji mogą prowadzić do długotrwałego uczucia osamotnienia, wpływając na zdrowie psychiczne i emocjonalne, co niestety czasem skutkuje poszukiwaniem ulgi w używkach.

Dlaczego osoby samotne częściej wpadają w uzależnienia?

Nasz ośrodek terapii uzależnień nie koncentruje się tylko na odtruciu, ale przede wszystkim na przyczynach nałogu, bo to tutaj trzeba szukać rozwiązania. Samotność niestety często idzie w parze z nałogiem, a to co najmniej z kilku powodów, takich jak:

• Brak wsparcia: brak wsparcia od innych może skłaniać do szukania ucieczki w używkach jako formy wsparcia emocjonalnego.
• Chęć stłumienia bólu: samotność, rozstanie czy żałoba to bardzo bolesne przeżycia, dlatego używki mogą dostarczać krótkotrwałej ulgi.
• Próba wypełnienia pustki: samotność często wiąże się z poczuciem pustki i braku celu. Uzależnienia mogą być krótkofalowym sposobem, aby poczuć się lepiej i nie myśleć negatywnie o rzeczywistości.
• Redukcja napięcia i stresu: używanie substancji uzależniających może być sposobem na radzenie sobie ze stresem i napięciem związanym z samotnością i rozczarowaniami.
• Brak alternatywnych źródeł radości: brak bliskich relacji może sprawić, że osoby samotne szukają przyjemności w używkach, które dostarczają chwilowego uczucia euforii.
• Brak planów i aktywności: wiele osób nie ma motywacji, żeby samemu wychodzić z domu i organizować sobie czas. Uzależnienia mogą zastępować te brakujące elementy w życiu codziennym i wypełniać czas, który inni spędzają z rodziną i przyjaciółmi.
• Zaniedbanie zdrowych mechanizmów radzenia sobie z trudnościami: w obliczu samotności, osoby uzależnione mogą zaniedbywać zdrowe mechanizmy radzenia sobie z emocjami, a uzależnienia stają się najłatwiejszą ucieczką.
• Utrata kontroli: samotność może prowadzić do utraty poczucia kontroli nad życiem. Uzależnienia, choć krótkotrwale, dają pozorne poczucie kontroli nad swoim stanem emocjonalnym.

Zrozumienie tych powodów jest kluczowe w tworzeniu skutecznych strategii zapobiegania uzależnieniom oraz pomocy osobom samotnym w radzeniu sobie z tym wyzwaniem.

Picie „do lustra”, czyli alkoholizm u samotnych

Kolokwialnie nazywane picie „do lustra” w rzeczywistości jest poważnym problemem. Picie w samotności zmienia podejście do alkoholu: jego spożywanie nie wiąże się już z dobrą zabawą w gronie znajomych, ale po prostu z dążeniem do upojenia i chwilowej ulgi. Osoby samotne często trafiają na leczenie bardzo późno, bo nie mają nikogo, kto namawiałby je do rzucenia alkoholu. Pijąc w izolacji, nikt nie kontroluje, ile alkoholu wypijasz i do jakiego stanu się doprowadzasz. Biorąc pod uwagę, że alkoholizm opiera się na systemie iluzji i zaprzeczeń, trudno przyznać przed samym sobą, że jest się alkoholikiem. Zawsze znajdzie się przecież powód, dla którego pijesz i usprawiedliwienie przed samym sobą, że przecież  „nie jest jeszcze tak źle”. Warto jednak pamiętać, że alkoholizm pogłębia się z dnia na dzień i bez leczenia ten problem się nie rozwiąże. Najlepiej jak najszybciej zgłosić się do placówki, takiej jak poradnia terapeutyczna, bo niezależnie od tego, w jakiej jesteś sytuacji, da się zmienić i nauczyć radzenia sobie bez alkoholu.

Czy samotność zwiększa ryzyko innych uzależnień?

Samotność może znacząco zwiększać ryzyko różnych form uzależnień, nie tylko od alkoholu. Samotne osoby często szukają ukojenia w różnych używkach lub zachowaniach takich jak hazard.

Narkomania bywa receptą na samotność. W poszukiwaniu przynależności i akceptacji, osoby samotne mogą dołączać do grup społecznych, w których substancje psychoaktywne są powszechnie akceptowane, co zwiększa ryzyko uzależnienia od narkotyków. Niestety przyjaciele uzależnieni od narkotyków to towarzystwo na krótką metę, a takie znajomości często rozpadają się, gdy brakuje pieniędzy i kolejnych działek.

Uzależnienie od hazardu to kolejny obszar, w którym samotność może odgrywać istotną rolę. Osoby odczuwające brak silnych więzi mogą uciekać się do hazardu jako formy wypełnienia emocjonalnej pustki. Hazard często daje pozorne uczucie ekscytacji i przyjemności, ale równocześnie pogłębia uczucie izolacji. Nadzieja na wzbogacenie się i zmianę życia dzięki pieniądzom wciąż napędza hazardzistę do dalszej gry.

Warto podkreślić, że samotność nie tylko predysponuje do uzależnień, ale także może być konsekwencją nałogów, które już istnieją. W wychodzeniu na prostą istotne jest więc przejście terapii, bo bez zmiany sposobu myślenia, trudno mówić o długofalowej trzeźwości.