(Nie)oczywiste objawy uzależnienia: jak rozpoznać osobę uzależnioną?

Uzależnienia to złożone problemy, które wpływają na życie osób uzależnionych, ale też ich bliskich. Wbrew pozorom, nałóg nie zawsze łatwo jest zauważyć i rozpoznać. Często myślimy o uzależnieniach w kontekście substancji psychoaktywnych, takich jak alkohol czy narkotyki, ale istnieje wiele innych rodzajów uzależnień, w tym uzależnienia behawioralne, które mogą być równie destrukcyjne. W tym artykule omówimy, jakie są oczywiste (albo i nie) objawy uzależnienia oraz jak można rozpoznać osobę uzależnioną.

Rozpoznawanie objawów uzależnienia

Przez lata prowadząc prywatny ośrodek leczenia uzależnień, przekonaliśmy się, jak dobrymi aktorami bywają osoby uzależnione. Chorzy często za wszelką cenę starają się ukrywać swój problem, bo nie chcą przyznać się do niego same przed sobą. Jeśli zastanawiasz się, czy ktoś z Twoich bliskich ma problem z nałogiem, warto zwrócić uwagę na takie sygnały alarmowe, jak:

• Zmiany w zachowaniu: jednym z pierwszych znaków uzależnienia może być nagła zmiana w zachowaniu. Osoba, która wcześniej była aktywna i towarzyska, może zacząć się izolować i unikać kontaktu z innymi ludźmi. Z drugiej strony, uzależniony może też stawać się nadmiernie podekscytowany i impulsywny.
• Zmiany w wyglądzie fizycznym: uzależnienie często wpływa na zdrowie fizyczne. Osoba uzależniona może tracić na wadze, mieć problemy ze skórą, zębami lub włosami. W przypadku uzależnień od substancji, mogą pojawić się charakterystyczne objawy, takie jak drżenie rąk czy siniaki i ślady po wkłuciach.
• Zaniedbywanie obowiązków: uzależnienie może prowadzić do zaniedbywania obowiązków w pracy, szkole czy w domu. Osoba uzależniona często ma trudności w utrzymaniu pracy, przestaje angażować się w życie rodziny czy dbać o swoje wcześniejsze pasje.
• Problemy finansowe: osoba uzależniona często wydaje dużo pieniędzy na swoje uzależnienie, co prowadzi do problemów finansowych. Może zadłużać się, pożyczać pieniądze od znajomych lub sprzedawać wartościowe przedmioty, aby sfinansować swoje nawyki.
• Bagatelizowanie problemu: uzależnieni często umniejszają swojemu problemowi, żeby tworzyć iluzję posiadania kontroli. Na podejrzenia mogą reagować irytacją, a nawet agresją i zasłaniać się przykładami osób, które są na bardziej zaawansowanych etapach uzależnienia.
• Zmiany w relacjach: uzależnienie wpływa też na relacje interpersonalne. Osoba uzależniona może stać się agresywna, wycofana, kłamać i manipulować innymi. Niestety, ale relacje z rodziną i przyjaciółmi mogą się pogorszyć.

Oczywiście, takie niepokojące symptomy nie zawsze oznaczają, że trzeba zgłosić się na odwyk lekowy, alkoholowy czy narkotykowy: czasem zmiany w zachowaniu wynikają np. z problemów psychicznych. Takich symptomów u bliskiej osoby nie powinno się jednak ignorować.

(Nie)oczywiste objawy uzależnienia

Z doświadczenia wiemy, że osoby uzależnione często trafiają na leczenie alkoholizmu w Krakowie lub innym najbliższym mieście dosyć późno. Wynika to z lęku przed zmianami, ale też ukrywania uzależnienia przed sobą i innymi. Na początkowych etapach symptomy nałogu często są niespecyficzne, a osoba uzależniona tłumaczy je innymi problemami. Warto jednak zwracać uwagę na takie objawy, jak:

• Kłamstwa: jeśli w relacji wcześniej nie było problemów ze szczerością, przyłapywanie bliskiej osoby na kłamstwach może świadczyć, że ukrywa swój nałóg.
• Manipulacja czasem: osoby uzależnione starają się ukrywać, co robią w czasie, kiedy piją, biorą czy grają w kasynie. Mogą wymyślać nadgodziny w pracy, spotkania ze znajomymi czy inne nowe aktywności, a jednocześnie niechętnie o nich opowiadać.
• Wzrost poziomu stresu: mimo że uzależnienie może wydawać się ucieczką od stresu, to w rzeczywistości może prowadzić do zwiększonego poziomu napięcia. Osoba uzależniona często ukrywa swoje problemy, co może generować dodatkową presję.
• Zaniedbywanie zdrowia: osoby uzależnione często zaniedbują swoje zdrowie fizyczne, ignorując regularne badania lekarskie, nieodpowiednio się żywiąc czy nie zapewniając sobie zdrowego snu. Z czasem coraz częściej pojawiają się też zaniedbania w kwestii higieny osobistej. Dbanie o siebie schodzi na dalszy plan.
• Brak uczestnictwa w rodzinnych wydarzeniach: osoby uzależnione mogą często unikać udziału w rodzinnych wydarzeniach, takich jak urodziny, wesela czy święta. Mogą również przerywać rozmowy telefoniczne lub wizyty rodziny.

Ludzka psychika jest skomplikowana, dlatego na nasze zachowanie wpływają bardzo różne czynniki. Czasami jednak, niestety źródłem zmian okazuje się uzależnienie. Jeśli podejrzewasz, że ktoś w Twoim otoczeniu jest uzależniony, ważne jest, aby oferować wsparcie i zachęcać do skorzystania z profesjonalnej pomocy. Uzależnienia można skutecznie leczyć, a wczesna interwencja pomaga uniknąć dalszych negatywnych konsekwencji dla zdrowia i życia.