Jakie wyróżniamy fazy uzależnienia od narkotyków?

fazy narkomanii

Narkomania jest złożoną chorobą, która polega na silnym uzależnieniu od substancji odurzających. Wywołuje szereg negatywnych skutków związanych z fizycznym i psychicznym zdrowiem uzależnionego. Samodzielna próba wyjścia z nałogu najczęściej kończy się niepowodzeniem. Narkoman potrzebuje specjalistycznej i kompleksowej pomocy terapeutycznej.

Fazy uzależnienia od narkotyków

Uzależnienie od narkotyków składa się z czterech faz. Każda z nich charakteryzuje się czymś innym, zmienia się także zachowanie osoby uzależnionej. Jak wyglądają poszczególne fazy oraz co powinno zwrócić uwagę bliskich?

FAZA PIERWSZA

Na tym etapie następuje okazjonalne sięganie po narkotyki, najczęściej podczas imprez towarzyskich. Powodem takiego zachowania jest ciekawość, chęć przeżycia nieznanych dotąd doznań oraz spróbowania czegoś nowego. Zdarza się, że sięgnięcie po narkotyki odbywa się pod presją otoczenia. Najczęściej dawki są małe, dlatego też nie wpływają znacznie na zachowanie osoby, która je zażywa. Na tym etapie pojawiają się drobne kłamstwa, spóźnienia oraz nieinformowanie o miejscu przebywania. Dodatkowo niepokojącym sygnałem może być nietypowy zapach, zmieniony wygląd źrenic lub zaczerwienione oczy.

FAZA DRUGA

To faza, w której dana osoba sięga po kolejne narkotyki, mając przy tym pozytywne odczucia związane z ich zażyciem. Spożywane substancje znacząco poprawiają nastrój i samopoczucie, natomiast w chwili uwalniania się z organizmu, pojawia się nerwowość i silne rozdrażnienie. Osoba uzależniona stara się ukryć swoje emocje. Mogą pojawić się także zachowania agresywne. Narkoman podejmuje się dodatkowych zajęć w celach zarobkowych lub pożycza pieniądze. Nawiązuje także stały kontakt z dilerami. Na tym etapie osoba uzależniona unika kontaktów z rodziną oraz zmienia swoje dotychczasowe towarzystwo. Pojawiają się spadek wagi, zmienne nastroje, zaniedbywanie podstawowych obowiązków oraz porzucenie dotychczasowych zainteresowań.

FAZA TRZECIA

W tej fazie zażywanie narkotyków staje się coraz częstsze. Osoba uzależniona podporządkowuje swoje życie pod przyjęcie kolejnej porcji. Zwiększa się także tolerancja organizmu, zatem potrzebne są silniejsze i większe dawki narkotyków. Na tym etapie człowiek niemal cały czas jest pod wpływem środków odurzających. Kradzieże, kłamstwa, bójki czy konflikty z prawem stają się codziennością. Pojawiają się także bolesne i uciążliwe skutki braku możliwości zażycia kolejnej porcji. Narkoman czuje silny ból fizyczny, a jego samopoczucie znacząco spada, ponadto zaprzestaje jakiejkolwiek dbałości o siebie. Dodatkowo unika on kontaktów z otoczeniem, a zaczyna identyfikować się z narkomanami.

FAZA CZWARTA

To najbardziej niebezpieczna faza, w której narkoman jest zdolny zrobić wszystko, aby zdobyć narkotyk i zaspokoić swój głód. Świadczy to o silnym stadium uzależnienia. Organizm człowieka jest wyniszczony, ponadto pojawiają się problemy psychiczne. Narkoman doświadcza psychozy, depresji, pojawiają się także myśli samobójcze. Kolejna dawka staje się dla niego czymś niezbędnym, aby mógł normalnie funkcjonować. Na tym etapie osoba uzależniona nie jest w stanie samodzielnie sobie pomóc, potrzebuje wsparcia innych, aby wyjść z nałogu. Trwanie w tej fazie kończy się śmiercią.

Jak nie dopuścić, aby osoba uzależniona doszła do IV fazy i jakie znaczenie ma tutaj jak najszybsze podjęcie terapii?

Do uzależnienia od narkotyków dochodzi już w pierwszej fazie. Szczególnie podatne są osoby słabe psychicznie. Dzieje się tak, ponieważ substancje psychoaktywne poprawiają samopoczucie i nastrój. Z czasem osoba uzależniona nie jest w stanie ukryć swojego problemu. Staje się on widoczny poprzez zmianę zachowania oraz widoczne wyniszczenie organizmu. Aby nie dopuścić, by narkoman zatracał się w swoim nałogu, kluczowe jest podjęcie leczenia na wczesnym etapie. Tutaj dużą rolę odgrywają najbliżsi. Po zauważeniu niepokojących symptomów warto na spokojnie porozmawiać z daną osobą, wykazać się zrozumieniem i zapewnić o wsparciu podczas leczenia. Nie należy zniechęcać się niepowodzeniami. Narkoman będzie starał się ukryć swój problem, dlatego konsekwencja w działaniu jest niezwykle ważna. Warto pamiętać, że im wcześniej podjęte zostanie leczenie, tym większe będą szanse na pokonanie nałogu i powrót do zdrowego życia.

Narkomania to poważne uzależnienie, które wymaga specjalistycznej pomocy terapeutycznej. Podjęcie leczenia na wczesnym etapie uzależnienia, daje duże szanse na pokonanie nałogu. Warto zatem podjąć terapię w specjalistycznym ośrodku leczenia uzależnień i zawalczyć o swoje życie.

Osoba biorąca narkotyki - jak ją rozpoznać?

Z pozoru może się wydawać, że objawy uzależnienia są charakterystyczne i łatwe do zauważenia, ale w rzeczywistości, narkomanowi często udaje się ukrywać problem, nawet przez kilka lat. Mowa tutaj nie tylko o dorosłych, okłamujących partnera, ale nawet nastolatkach, nieprzyznających się rodzicom do zażywania substancji uzależniających. Wejście na każdy kolejny etap uzależnienia sprawia, że wyjście na prostą jest coraz trudniejsze, dlatego warto uważnie obserwować bliskich.

Warto pamiętać, że u początkujących narkomanów rzadko dochodzi do samotnego zażywania substancji psychoaktywnych. Zazwyczaj robią to w gronie znajomych, którzy dzielą się sposobami na zdobywanie pieniędzy czy ukrywanie swojego stanu przed bliskimi.

Najważniejszymi sygnałami alarmowymi, które mogą wskazywać na przyjmowanie środków uzależniających, są:

zmiany w zachowaniu,
bagatelizowanie, wyśmiewanie niepokoju najbliższych,
izolowanie się od rodziny i przyjaciół,
zmiana grupy znajomych, często na starszych,
gwałtowne zmiany nastroju,
problemy ze snem (bezsenność lub ciągła senność),
nienaturalnie zwężone/powiększone źrenice,
objadanie się lub brak apetytu,
zamykanie się w swoim pokoju, łazience,
spóźnienia, nieobecności w szkole/pracy,
częste kłamstwa,
posiadanie woreczków strunowych, proszków, pigułek, bibułek, opalonej folii, lub łyżek, igieł, strzykawek, lufek,
utrata dawnych zainteresowań,
znikanie wartościowych przedmiotów.

Do rozwoju uzależnienia dochodzi szybciej, niż mogłoby się wydawać. Warto jak najszybciej poszukać pomocy dla bliskiego na terapii uzależnień, ponieważ z każdą fazą używania substancji coraz trudniej jest ją odstawić. Żadne groźby, zakazy czy próby kontroli niestety nie przynoszą skutku - osoba biorąca narkotyki zawsze znajduje sposób, żeby sięgnąć po kolejną dawkę, dlatego rodzice czy partner nie są w stanie samodzielnie zatrzymać rozwoju uzależnienia.

Fazy uzależnienia od narkotyków a manipulacje narkomana

Niestety miłość rodziców czy partnera paradoksalnie często sprawia, że osoba zażywająca narkotyki coraz głębiej wchodzi w uzależnienie. Narkomani są mistrzami manipulacji: wykorzystują uczucia i niewiedzę swoich bliskich, aby dalej przyjmować substancję, a jednocześnie korzystać ze wsparcia rodziny i nie ponosić konsekwencji przyjmowania narkotyków. Niekoniecznie wynika to ze złej woli, podczas przyjmowania narkotyku człowiek próbuje oszukać przede wszystkim samego siebie, żeby mieć złudne poczucie kontroli nad sytuacją.

Przede wszystkim warto zacząć działać już od początkowej fazy uzależnienia i nie przejmować odpowiedzialności za życie narkomana. Bliscy nie powinni spłacać długów, usprawiedliwiać nieobecności, wierzyć w nagłą poprawę i rezygnację z zażywania substancji odurzających wyłącznie dzięki silnej woli. Gdyby narkoman był w stanie to zrobić, zatrzymałby się na fazie eksperymentowania.

Chorym mogą pomóc wyłącznie ośrodki terapii uzależnień - specjalista patrzy na sytuację obiektywnie i doskonale zna mechanizmy powodujące uzależnienie psychiczne i przechodzenie w kolejne fazy uzależnienia narkotykowego.