Jak wesprzeć osobę uzależnioną?

Walka z nałogiem psychicznym czy behawioralnym to walka trudna, która wymaga wiele czasu, wysiłku i poświęceń. Oprócz chęci wyjścia z nałogu konieczna jest pomoc specjalistów, a także wsparcie bliskich osób. Pojawia się jednak szereg pytań. Jak pomóc osobie uzależnionej, aby nie zaszkodzić sobie? Jak postępować w takiej sytuacji? Co mówić, aby zmotywować osobę uzależnioną, a czego unikać?

Osoba uzależniona - kim jest? Portret psychofizyczny

Uzależnienie to postępujący proces, który polega na zdominowaniu psychiki u danej osoby, a często także jej fizjologii. Objawia się to silnym pragnieniem sięgnięcia po substancje psychoaktywne lub wykonywania konkretnych czynności. W głowie osoby uzależnionej są one uznawane za nagrodę, a także formą ucieczki i poprawy nastroju. To właśnie staje się powodem powstania silnej więzi oraz podstaw powstania uzależnienia. Picie alkoholu, spożywanie narkotyków, kompulsywne jedzenie czy uzależnienie od telefonu lub zakupów – to wszystko jest niebezpieczne dla zdrowia osoby uzależnionej, jak i jej otoczenia.

 

Kiedy określa się kogoś jako osobę uzależnioną?

Współczesna psychologia, na czele z Philipem Zimbardo, rozumie pojęcie uzależnienia bardzo szeroko, definiując, je jako wszelkie zachowania, nad których wykonywaniem osoba uzależniona utraciła kontrolę.

Stan, w którym dochodzi do zaburzenia zdrowia psychicznego i fizycznego, a także charakterystyczne stałe lub czasowe poczucie przymusu do przyjmowania substancji chemicznych, lub wykonywania określonych czynności. Ta książkowa definicja uzależnienia jest podstawą uznania konieczności leczenie u danej osoby. Zostaje wtedy stwierdzony tzw. zespół uzależnienia.

Walka z uzależnieniem - samemu czy z kimś?

Istnieje grupa osób, która uważa, że możliwe jest samodzielnie wyjście z nałogu. Nie jest to jednak jednoznaczne. Wiele zależy od stopnia uzależnienia, czasu trwania, wieku danej osoby, jak i jej charakteru. Myślenie, że wyjście z nałogu jest proste to duży błąd. Odstawienie alkoholu czy narkotyków bez pomocy specjalisty i wsparcia bliskich, często kończy się powrotem do nałogu. Spowodowane jest to niedostosowaniem terapii do danej sytuacji. Indywidualny tok powinien zakładać stopniowe wychodzenie z nałogu. Ważna jest tutaj opieka medyczna, psychologiczna, ale przede wszystkim wsparcie rodziny i przyjaciół. Trzeba pamiętać także, że wiele zależy od woli i chęci osoby uzależnionej. Ona wyciągając rękę po pomoc wykonuje spory krok, który należy należycie wykorzystać.

Wsparcie osoby uzależnionej zacznij od siebie

Walka z uzależnieniem bliskiej osoby sprawia wiele trudności. Wymaga to wiele odwagi, rozwagi i optymizmu. Codzienna obecność wraz z opieką wymaga ciągłego nakładu energii. Pozytywne myślenie oraz nieustanne motywowanie może być bardzo obciążające dla bliskiej osoby. Należy, więc pamiętać o sobie, tak aby odpowiednio wesprzeć osobę uzależnioną.

• Troska o swój komfort i zdrowie

Uzależnienie niszczy relacje. Pierwszym krokiem, aby pomóc osobie uzależnionej, jest zwrócenie uwagi na problem. Jedna rozmowa może okazać się jednak nieskuteczna. Konieczne jest wyznaczanie granic i stawianie warunków, na których przestrzeganie zgodzą się obie strony. Trzeba przy tym pamiętać, że bliski osoby uzależnionej powinien dbać nie tylko o dobre samopoczucie chorego, ale przede wszystkim o swój komfort i zdrowie, zarówno psychiczne, jak i fizyczne.

• Rozwinięta samoświadomość

Zdawanie sobie sprawy z mocnych stron oraz także słabości to klucz do tego, aby móc wesprzeć osobę uzależnioną. Racjonalne podejście pomaga w koncentracji na celu – wyjściu z uzależnienia. Należy być świadomym towarzyszących emocji oraz wszelkich możliwości i ograniczeń, potrzeb swoich i drugiego człowieka. Pamiętaj – będąc oparciem dla osoby uzależnionej, nie wolno robić nic wbrew sobie.

• Duża ostrożność

Chęć pomocy bliskiej osobie jest naturalnym odruchem u człowieka. Wsparcie w ciężkiej walce z uzależnieniem jest bardzo szlachetne. Niesie jednak ryzyko, jakim jest wpadnięcie we współuzależnienie, czyli utrwaloną formę funkcjonowania w patologicznej relacji. Należy zachować sporą dozę ostrożności, która uchroni przed tym niepożądanym skutkiem. 

Jak powinna wyglądać rozmowa z osobą uzależnioną?

Rozmowy o nałogach powinny odbywać się w komfortowych warunkach. Trzeba być spokojnym i opanowanym. Nie należy podnosić głosu, co może być niekiedy trudne, ale jest ważne, aby zachować przyjazny charakter dyskusji. Co więcej, do rozmowy trzeba być przygotowanym, zarówno psychicznie, jak i merytorycznie. To nie będzie łatwa rozmowa, a kolejnym wyzwaniem po niej będzie zaufanie w dobre intencje i chęć zmiany. Konieczne będzie także stałe obserwowanie zachowań chorego. Należy się wystrzegać zachowań prowadzących do współuzależnienia. Wsparcie osoby uzależnionej może sprawiać u osób bliskich poczucie bezsilności, dlatego tak ważna jest pomoc specjalisty ze ośrodka uzależnień, który prawidłowo poprowadzi rozmowę, a także całą terapię.