Jak rozpoznać lekomanię? Pierwsze objawy uzależnienia od leków

Silne uzależnienie od leków, które są przyjmowane zbyt długo i w za dużych dawkach, nazywane jest lekomanią. Konsekwencją takiego postępowania może być występowanie groźnych skutków ubocznych. Często można spotkać się z mylnym stwierdzeniem, że nałóg ten dotyczy wyłącznie medykamentów przepisywanych na receptę. Uzależnić można się jednak także od leków ogólnodostępnych oraz suplementów diety.

Na czym polega lekomania?

Lekomania to uzależnienie od przyjmowania określonych leków w znacznych ilościach. Chory odczuwa ciągłą potrzebę zażycia kolejnej dawki medykamentów. Niemożność takiego postępowania wywołuje w nim szereg negatywnych skutków i utrudnia normalne funkcjonowanie. Uzależnienie dotyczy zarówno leków na receptę, jak i tych ogólnodostępnych. Lekomania jest niebezpieczną chorobą i wymaga specjalistycznego leczenia.

Jak rozpoznać uzależnienie od leków?

Rozpoznanie osoby cierpiącej na lekomanię nie jest łatwe. Czujność otoczenia jest uśpiona, ponieważ chory zażywa leki przepisane przez specjalistę i nic nie wskazuje na uzależnienie. Z kolei lekoman potrafi doskonale maskować swój problem lub go bagatelizować. Sygnałem ostrzegawczym dla bliskich są częstsze niż dotychczas wizyty u różnych lekarzy. Nadmierne spożywanie medykamentów również powinno być niepokojące. Dodatkowo zmiany zachowania, drażliwość, nerwowość czy obojętność również mogą świadczyć o uzależnieniu. 

Osobę przyjmującą leki powinien zaniepokoić fakt niepohamowanej potrzeby zażycia kolejnej dawki. Poszukiwanie sposobności do zażycia medykamentów czy próba usprawiedliwiania kolejnej porcji również powinny być ostrzeżeniem. 

Jakie są pierwsze niepokojące objawy?

Lekomania jest podstępnym nałogiem, który początkowo nie daje objawów. Jednak jednym z ważnych symptomów, świadczących o uzależnieniu, jest zwiększona tolerancja na przyjmowaną substancję. Chory potrzebuje większej dawki leku, aby uzyskać oczekiwany rezultat. Skutkuje to przekraczaniem dziennej porcji zalecanej do spożycia. Dodatkowo pojawia się silny przymus zażycia określonego medykamentu, nawet jeśli choroba ustąpiła i nie występują związane z nią dolegliwości. Osoba uzależniona nie potrafi odstawić tabletek, wręcz przeciwnie, szuka sposobu na pozyskanie kolejnego opakowania. Wiąże się to z coraz częstszymi wizytami u różnych lekarzy. Brak możliwości przyjęcia kolejnej dawki powoduje utrudnione funkcjonowanie w życiu codziennym. Dodatkowo dochodzi do zmian nastroju i nerwowości. Chory, dostrzegając problem, czasami samodzielnie próbuje ograniczyć leki lub całkowicie je odstawić, jednak staje się to dla niego niemożliwe. Powrót do nałogu następuje bardzo szybko.

Kiedy warto zgłosić się po pomoc?

Najważniejsze jest uświadomienie sobie problemu i podjęcie decyzji o wyjściu z nałogu. Leczenie lekomanii to trudny i wymagający proces, dlatego terapia powinna być rozpoczęta jak najwcześniej. Ważne jest, aby osoba uzależniona nie zwlekała z podjęciem decyzji o skorzystaniu z profesjonalnej pomocy w ośrodku terapeutycznym. Jednym z kluczowych czynników, decydujących o postępowaniu leczenia, jest nastawienie pacjenta. Jego motywacja, chęci i przestrzeganie zaleceń specjalistów pozwolą na wyjście z nałogu. Ważne jest także wsparcie bliskich. Osoba uzależniona rozpoczyna leczenie od detoksykacji. To trudny i wymagający proces. Terapia musi odbywać się pod ścisłą kontrolą specjalistów, w tym lekarza psychiatry. 

Jakie leki wykazują właściwości uzależniające?

Każda substancja chemiczna może prowadzić do uzależnienia - nie są to wyłącznie leki na receptę, ale również te ogólnodostępne. Do występowania lekomanii najczęściej przyczyniają się medykamenty: antydepresyjne, nasenne, uspokajające, przeciwbólowe, odchudzające, dopingujące, a także suplementy diety.

Właściwości uzależniające wykazują leki:

• opioidowe, wśród nich: tramadol oraz oksykodon – to leki o działaniu przeciwbólowym;
• benzodiazepiny, z tej grupy najczęściej stosowane są diazepam oraz alprazolam – leki nasenne i przeciwlękowe;
• Z-drugs, czyli zolpidem, zopiklon, zaleplon, najczęściej stosowany jest zolpidem – leki nasenne niebenzodiazepinowe;
• barbiturany – leki nasenne i uspokajające;
• dekstrometorfan – to substancja, która często jest wykorzystywana w syropach przeciwkaszlowych sprzedawanych bez recepty.

Żadne leki nie stanowią niebezpieczeństwa, kiedy są przyjmowane wg wskazań, zgodnie z zaleceniami lekarza. Warto również unikać leczenia na własną rękę. Niepokojące symptomy zawsze należy konsultować ze specjalistą. W sytuacji, kiedy pojawiają się pierwsze objawy, mogące świadczyć o uzależnieniu, należy niezwłocznie poinformować o tym fakcie lekarza, a następnie rozpocząć terapię w ośrodku leczenia uzależnień.