Czy jestem lekomanem? Jak rozpoznać uzależnienie?

W dzisiejszym szybkim tempie życia, otoczeni różnorodnymi bodźcami, wielu z nas zaczyna zastanawiać się nad własnym stosunkiem do substancji psychoaktywnych. Pytanie „Czy jestem lekomanem?” staje się coraz bardziej aktualne, gdyż łatwo wpaść w pułapkę uzależnienia. W tym artykule poddamy analizie kluczowe cechy, które mogą świadczyć o uzależnieniu od różnych substancji, aby pomóc zrozumieć, jak z pozoru niewielki problem z czasem może stać się coraz poważniejszy. 

Lekomania: sygnały alarmowe

Lekomania, czyli uzależnienie od leków, to złożony problem zdrowotny, którego symptomy mogą być subtelne, szczególnie na początkowych etapach. Niestety im bardziej zaawansowane uzależnienie, tym dłużej trwa odwyk lekowy i trudniej wyjść na prostą. 

 

Jednym z charakterystycznych objawów lekomanii jest stopniowe zwiększanie dawek przyjmowanych leków przez długi okres, często nawet przez lata. Osoby dotknięte uzależnieniem zaczynają sięgać po substancje, aby normalnie funkcjonować, a próby ograniczenia dawki czy odstawienia leku wywołują objawy zespołu odstawiennego. W przypadku leków krótko działających, objawy odstawienia mogą występować nawet między kolejnymi dawkami.

 

Kolejną oznaką lekomanii jest kontynuowanie zażywania leków pomimo ustąpienia objawów, z powodu których zostały przepisane. Osoby uzależnione mogą regularnie odwiedzać lekarzy, wyłącznie w celu uzyskania recept na potrzebne substancje, często odwiedzając kilku specjalistów jednocześnie, aby uzyskać pożądaną dawkę. Duży niepokój czy nawet reakcje paniki w sytuacji braku dostępu do leku, noszenie substancji przy sobie w oczekiwaniu na stresujące sytuacje oraz samodzielne zwiększanie dawek, ponieważ dotychczasowe przestają działać, to kolejne symptomy związane z uzależnieniem.

 

Otoczenie może zauważyć objawy przedawkowania leków, takie jak niewyraźna mowa, problemy z koncentracją, chwiejny chód czy senność.  Nielegalne pozyskiwanie leków, łączenie ich z alkoholem lub innymi substancjami, a nawet zażywanie ich w inny sposób niż były przepisane (np. dożylnie) to dodatkowe sygnały wskazujące na poważny problem uzależnienia od leków. Warto zwracać uwagę na te znaki, aby umożliwić osobie dotkniętej uzależnieniem szybką interwencję i wsparcie. Warto wybrać sprawdzony ośrodek leczenia uzależnień w Krakowie lub innym najbliższym mieście, bo im szybciej zacznie się detoks i terapię, tym lepiej.

Kto jest szczególnie narażony na lekomanię?

Osoby szczególnie narażone na lekomanię to grupa zróżnicowana pod względem wieku i stanu zdrowia psychicznego. Ryzyko uzależnienia się od leków jest znacząco podwyższone u osób cierpiących na stany lękowe, depresyjne czy zaburzenia snu. Dodatkowo, osoby uzależnione od innych substancji psychoaktywnych, takich jak alkohol, stanowią grupę zwiększonego ryzyka. Istnieje również tendencja do wzrostu ryzyka uzależnienia od leków po 50. roku życia, szczególnie wśród kobiet, które mogą być bardziej podatne na różne dolegliwości zdrowotne.

 

Ryzyko uzależnienia zwiększa też samotność, ponieważ brak bliskich relacji nie jest zdrowy dla psychiki. Brak wsparcia i obecności bliskich może sprawić, że sięgamy po leki w poszukiwaniu ukojenia lub rozwiązania problemów zdrowotnych, związanych ze stresem i lękiem.

 

Nastolatki, eksperymentujące z różnorodnymi substancjami psychoaktywnymi, także są narażone na ryzyko uzależnienia od leków. Chęć eksploracji i próbowania różnych substancji może prowadzić do przypadkowego lub celowego zażywania leków, zwłaszcza tych o działaniu przeciwbólowym, nasennym, dopingującym lub euforyzującym. Jak widać, lekomania może dotknąć osoby w różnym wieku i o różnym stanie zdrowia.

Najczęstsze uzależnienia lekowe 

Najczęstsze uzależnienia lekowe obejmują różne grupy substancji, z których najbardziej znane to opioidy, barbiturany i benzodiazepiny. Opioidy, powszechnie stosowane w celu łagodzenia bólu, mogą prowadzić do uzależnienia, zwłaszcza przy długotrwałym spożyciu w dużych ilościach. Barbiturany, choć obecnie rzadziej stosowane, są nadużywane ze względu na ich silne działanie w połączeniu z alkoholem. Mają działanie depresyjne na ośrodek oddechowy, co może skutkować bezdechem, dlatego ich nadużywanie jest szczególnie niebezpieczne.

 

Benzodiazepiny, znane ze swojego szerokiego zastosowania jako leki nasenne i uspokajające, zajmują czwarte miejsce pod względem częstości uzależnień. Ryzyko uzależnienia może pojawić się już po kilku miesiącach systematycznego stosowania, a długotrwałe używanie może prowadzić do tolerancji, zwiększając potrzebę zażywania coraz wyższych dawek dla osiągnięcia pożądanego efektu. Nadużywanie benzodiazepin może skutkować nadmiernym uspokojeniem, paradoksalnym efektem pobudzającym, a nawet depresją czy niestabilnością emocjonalną.

 

Ważne jest, aby zdawać sobie sprawę z potencjalnych zagrożeń związanych z uzależnieniem lekowym i korzystać z leków zgodnie z zaleceniami lekarza, unikając nadużywania czy niekontrolowanego stosowania. Jeśli sytuacja już wymknęła się spod kontroli, kluczowe jest profesjonalne leczenie lekomanii.

 

Uzależnienie od substancji, zwłaszcza leków, stanowi istotny problem zdrowotny, który może dotknąć  każdego. Kluczowe jest zrozumienie, że nadużywanie leków może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych, zarówno fizycznych, jak i psychicznych. Warto więc zachować czujność, aby w razie czego w porę zdecydować się na leczenie.