Alkoreksja: czy taki problem naprawdę istnieje?

Alkoreksja, nazywana też drunkoreksją, to niespecyficzne zaburzenie odżywiania, które nie jest uwzględnione w oficjalnych klasyfikacjach chorób. Nie zmienia to jednak faktu, że coraz częściej pojawia się w literaturze i jest realnym problemem. O alkoreksji mówi się już nie tylko w sensie potocznym, ale nawet w badaniach naukowych. Co alkohol może mieć wspólnego z zaburzeniami odżywiania? Jak się okazuje, te dwa problemy mogą się łączyć. 

Co to jest alkoreksja?

Alkoreksja, znana również jako drunkoreksja, to zaburzenie behawioralne, które łączy elementy zaburzeń odżywiania z uzależnieniem od alkoholu. Termin ten pochodzi od połączenia słowa alkohol z greckim słowem orexis, oznaczającym apetyt. Osoby dotknięte alkoreksją charakteryzują się ograniczaniem ilości spożywanej żywności, aby móc wypić więcej alkoholu bez obaw o przyrost masy ciała. Chociaż określenie drunkoreksja nie jest oficjalnym terminem medycznym, pojawiło się w świecie nauki w 2008 roku i od tego czasu zyskuje na znaczeniu. Alkoreksja nie jest uwzględniana ani w klasyfikacji DSM, ani ICD, jednak badacze często traktują ją jako podkategorię anoreksji lub bulimii. 

Drunkoreksja nie ma jasnej definicji, ale można wyróżnić szereg objawów, które sugerują na istnienie tego problemu. Należą do nich przede wszystkim:

• Skrupulatne liczenie kalorii.
• Unikanie posiłków i głodzenie się przed spożyciem alkoholu, aby „oszczędzić” kalorie na picie.
• Wykonywanie intensywnych ćwiczeń fizycznych w celu spalenia kalorii z napojów procentowych.
• Spożywanie dużych ilości alkoholu w celu wywołania wymiotów, aby pozbyć się spożytego wcześniej pokarmu.

Taki problem dość często dotyczy młodzieży, która zaczyna swoją przygodę z alkoholem i imprezowaniem, a jednocześnie ma niezdrowy stosunek do własnego ciała. Większa świadomość społeczna pozwala opracować strategie, jak zapobiegać uzależnieniom oraz zaburzeniom odżywiania, które co ciekawe mogą się łączyć. 

Jakie mogą być przyczyny drunkoreksji?

Podobnie jak w przypadku innych zaburzeń odżywiania, trudno wskazać jasne przyczyny alkoreksji, ponieważ są one bardzo złożone. Znaczenie mają tu osobowość, sytuacja życiowa, a nawet genetyczna predyspozycja do uzależnień. Do rozwoju alkoreksji często przyczyniają się: negatywny obraz własnego ciała, niska samoocena, czy też traumatyczne doświadczenia z dzieciństwa np. alkoholizm w rodzinie. Pomoc terapeutyczna od najmłodszych lat może zmniejszyć ryzyko poważnych problemów w przyszłości.

Wpływ mają na to też czynniki społeczne np. kult szczupłej sylwetki czy powszechne przyzwolenie na nadużywanie alkoholu. Drunkoreksja często obserwowana jest wśród studentów, osób, które po raz pierwszy są pozbawione kontroli rodziców, przez co same kontrolują, co i kiedy jedzą oraz mogą bez ograniczeń spotykać się ze znajomymi. 

Dodatkowo, stosowanie alkoholu jako środka relaksującego w sytuacjach stresowych oraz jego powszechne picie na imprezach może sprzyjać rozwijaniu się drunkoreksji. Wśród młodych osób powszechne są też szkodliwe zachowania, takie jak 

skrupulatne liczenie kalorii, unikanie posiłków, czy też nadmierne ćwiczenia fizyczne w celu spalenia spożytych kalorii. Zaburzenia hormonalne oraz zmniejszenie odczuwania głodu w wyniku spożycia alkoholu mogą także przyczynić się do ograniczania spożywanej żywności i prowadzić do powstania tego zaburzenia. 

Czym skutkuje alkoreksja?

Alkoreksja może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, zwłaszcza w aspekcie mikro- i makrouszkodzeń mózgu oraz innych narządów wewnętrznych. W dużej mierze, podobnie jak anoreksja i bulimia, może prowadzić do powikłań sercowo-naczyniowych, zaburzeń układu pokarmowego, układu hormonalnego, krwiotwórczego i chorób kości (m.in. osteopenii). Z tym typem zaburzeń odżywiania wiąże się rozwój niedożywienia, odwodnienie i hipoglikemia. Drunkoreksja może prowadzić także do alkoholizmu (ze wszystkimi wynikającymi z niego powikłaniami dla przewodu pokarmowego, wątroby, trzustki), zaburzeń ze strony układu nerwowego oraz chorób psychicznych (m.in. depresji). Nadużywanie alkoholu jest również związane z niedoborem witamin z grupy B i innych składników odżywczych. Zastępując podaż energii pochodzącej z żywności kaloriami pochodzącymi z konsumpcji alkoholu, osoby z drunkoreksją doprowadzają do licznych deficytów żywieniowych, ponieważ napoje procentowe to tylko puste kalorie bez składników odżywczych.

Jak można wyjść z drunkoreksji?

Wyjście z drunkoreksji wymaga zastosowania kompleksowego podejścia terapeutycznego, które uwzględnia różnorodne aspekty problemu. Po pierwsze, istotną rolę odgrywa leczenie powikłań somatycznych, dlatego warto przejść diagnostykę: na początek zrobić chociażby morfologię krwi.

Po drugie, kluczowym elementem terapii jest uzyskanie przyrostu masy ciała oraz edukacja w zakresie prawidłowego żywienia. Pacjenci z drunkoreksją często mają zaburzony stosunek do jedzenia i kalorii, dlatego istotne jest przywrócenie zdrowych nawyków żywieniowych. Dietetyk może pokazać, jak komponować posiłki, żeby się nie głodzić, a jednocześnie zachować prawidłową wagę.

Po trzecie, trzeba pracować nad szkodliwymi nawykami i zachowaniami. Pomocna może być między innymi terapia poznawczo-behawioralna. W poważnych przypadkach niezbędny jest odtruwanie alkoholowe w Sosnowcu lub innym najbliższym mieście. Pacjenci muszą nauczyć się rozpoznawać sygnały głodu i sytości oraz ćwiczyć dla zdrowia i dobrego samopoczucia, a nie wyłącznie dla spalenia jak największej ilości kalorii. Terapia pomaga też walczyć z niską samooceną, negatywnym obrazem własnego ciała, zaburzeniami nastroju, depresją czy zaburzeniami lękowymi. Wsparcie psychoterapeutyczne może pomóc im zrozumieć i radzić sobie z emocjonalnymi przyczynami uciekania w alkohol oraz obsesyjnej potrzeby kontroli nad liczbą spożywanych kalorii.

Alkoholizm sam w sobie jest poważnym problemem, a gdy nadużywanie alkoholu łączy się z zaburzeniami odżywiania, sytuacja staje się jeszcze bardziej skomplikowana. Za pomocą kompleksowej terapii da się jednak wyjść na prostą oraz zapanować nad złymi wzorcami odżywiania i picia.